کنکاشی بر عُِرضه، کمونیسم، اقتصاد و آرمانشهر

همه چیز از یک جمله روی پروفایل یک آدمی در یک کجای دنیا شروع شد
نوشته بود عید من زمانیست که دسترنج یک سال دهقان شام یک شب پادشاه نباشد.
راست میگوید؟ جمله قشنگی است؟ بااجازه شیر میکنم؟
راستش متفکران به این آسانی از روی این جمله عبور نمیکنند. آن ها در طول تاریخ سوال های جالبی در این باره از خود پرسیده اند:
- آیا شدنیست انسان ها به سطح یکسانی از کیفیت زندگی برسند؟
- آیا فقرا هر روز فقیر تر و ثروتمندان هر روز ثروتمند تر می شوند؟
- آیا روند فقیر تر شدن فقرا و ثروتمند تر شدن اغنیا مخالف قانون طبیعت است؟
- آیا باید با راهکار هایی جلوی این فرآیند را گرفت؟ آن راهکار ها چیست؟

و صد ها هزار سوال دیگر که همگی این را می پرسند که آیا اتوپیا(آرمانشهر) به دست آمدنی است.

اینکه همه انسان ها در نزد خدا جایگاهی یکسان دارند الا در تقوایشان سخن درستیست. پس همه انسان ها حق دارند غذا های خوبی بخورند زندگی آرامی داشته باشند و به آرزو هایشان برسند. دکتر نیلی میگوید: «چرا اقتصاد پدید آمد؟ بخاطر محدودیت منابع» همه چیز از همین جا شروع میشود. اگر در خانه ای 4 نفره سه میوه وجود داشته باشد که قابلیت تقسیم هم ندارند. تکلیف چیست؟ یا میوه ها باید خراب شوند و هیچ کس از آنها استفاده نکند یا اینکه یک نفر از میوه نخورد تا بقیه از آن لذت ببرند. در اینجا بالاجبار در تقسیم منابع به تصادف یا به شایستگی یا سایر دلایل یک گروه از دسترسی به منابع باز می ماند. گاهی در خانه ای چهار نفره 5 میوه وجود دارد و اولی یک میوه میخورد دومی هم یک میوه سوم 3 میوه و برای چهارمی هیچ میوه ای باقی نمی ماند. به این میگویند ناعدالتی در توزیع. اما به راستی همیشه این یک ناعدالتی است؟ تصور کنید نفر سوم کل روز را مشغول کار و تلاش بوده و نفر چهارم کل روز را خواب بوده در پایان روز آیا به عدالت است که در آمدی مساوی به این دو نفر داده شود؟

اینجاست که پای "عرضه" به میان می آید...

هاشمی طبا از کاندیدا های دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری هفته گذشته در پاسخ به اعلان اموال و در پاسخ به قالیباف که گفته بود هیچگاه تجارت نکرده و ثروتی ندارد گفته بود کسی که ثروت ندارد عرضه کسب ثروت نداشته است.

این جمله به خیلی ها بر خورده بود. راستش به من هم بر خورد و ناراحت هم شدم. نه مثل بقیه از آقای هاشمی طبا بلکه از خودم ناراحت شدم. خوب درست است که بعضی از پولدار ها از راه های نا مشروع به ثروت رسیده اند اما افراد زیادی را نیز می شناسم که عرضه داشتند و به جایگاهی رسیدند. این عرضه چرا در برخی ها نیست؟

از آقای بیل گیتس صاحب شرکت مایکروسافت نقل شده که گفته بودند اگر همه دارایی های جهان را بین آدم ها تقسیم کنیم. چیزی حدود بیست سال طول میکشد و بعد وضعیت به شرایط فعلی باز می گردد. یعنی آن ها که عرضه جذب سرمایه دارند سرمایه دار می شوند و آنانکه این عرضه را ندارند مالباخته و به قول نظام فراماسونری تبدیل به بردگان همیشه بدهکار می شوند. آنها برای شرکت های بزرگ تر کار میکنند پول میگیرند و اجناس تولیدی همان شرکت ها را نیز از بازار میخرند. چون قسمتی از پول ارزش افزوده خود را به صاحب کار و صاحب کارخانه می دهند پس بنا بر این دستمزد خود را به صورت ناقص دریافت میکنند و چون پول دریافتی را دوباره از طریق بازار به صاحب کارخانه می دهند. در واقع این یک چرخه کامل نیست و هر بار شما کمی فقیر تر از قبل می شوید. این چرخه ناقص است و باعث می شود سرمایه ها در شرکت های بزرگ تجمیع یابد.

در سال های 1880 و چند دهه بعد از آن میزان سرمایه در ایالات متحده به حدی رسید که سرمایه داران برای سرمایه گذاری مجدد دچار مشکل شدند و شروع به خروج سرمایه های خود از خاک آمریکا کردند. کارل مارکس این نقص را یافت و پیش بینی کرد بدهی ها آنقدر زیاد می شود که پرولتاریا این کارگران فقیر علیه بورژوا آن سرمایه داران که هیچ ارزش افزوده ای تولید نمیکنند می شورند و حق خود را از آن ها میگیرند در این دوره باید نظام کمونیستی راه انداخت تا ابزارهای تولیدی جامعه به طور مشترک اداره شوند و کارگران پرولتاریا از صد در صد ارزش افزوده تولیدی خود بهره مند شوند و مقداری از آن را به بورژوا ها ندهند.

 

کارل مارکس زندگی اولیه انسان را کمونیستی میدانست. کمون کمون ، درست مثل مورچه ها، هیچکس صاحب زمین ها و غذا ها نیست. هر کمون مورچه ها که تلاش بیشتری کنند و غذا های بیشتری جذب کنند موفق ترند و هیچ کس قسمتی از غذای جمع آوری شده را به صاحب زمین ها نمیدهد. بعد از آن که انسان آموخت تصاحب کند همه چیز را تصاحب کرد حتی خود انسان ها را و عصر برده داری آغاز شد.
بعد ها برده هایی علیه اربابان خود شوریدند و عصر نوینی را رقم زدند. حالا آنها حقوق بیشتری داشتند می توانستند ازدواج کنند خانه مستقل داشته باشند اما باید تحت نظر ارباب خود و روی زمین های او کار میکردند و حق مهاجرت نداشتند. به این دوره دوره ی فئودالی می گفتند. بعد ها با انقلاب صنعتی عصر سرمایه داری یا کاپیتالیسم شروع شد. شما آزاد تر از دوره ی فئودالیته بودید میتوانستید حریم خصوصی خود را داشته باشید ازدواج اموال و همه چیز حتی میتوانستید آزادانه مهاجرت کنید اما در هر جای دنیا که ساکن شوید مجبور بودید در یکی از کارخانه ها مشغول به کار شوید. کار خانه هایی که قسمتی از در آمد ارزش افزوده شما را می گرفتند. کارل مارکس عصر بعدی را دوباره عصر کمونیسم می نامد و میگوید در این دوره شما علاوه بر اینکه آزادی های قبلی را داریددیگر هیچ قسمتی از در آمد خود را به کسی نمیدهید این آخرین دوره اقتصادی بشر و بهترین روش تقسیم منابع است. هر کس به میزانی که کار میکند حقوق دریافت میکند و هیچ کس از کار کردن دیگران حقی دریافت نمیکند.

شعار هایی خوش رنگ و لعاب که نیمی از جهان را در قرن 19 به کام خود کشید. کوبا کره شمالی آلمان شرقی چین ونزوئلا و بزرگترین کشور کمونیستی جهان جماهیر متحده شوروی سوسیالیستی
مادر کائنات خواست تا به بهترین نحو ممکن کاپیتالیسم و کمونیسم را با هم مقایسه کنیم پس آلمان و کره را به دو نیمه تقسیم کرد تا قابل مقایسه باشد . همگان دیدند که هر جا مارکسیسم قدم گذاشت فقر و دیکتاتوری را با خود به ارمغان آورد. مردم در کشور های کاپیتالیست هر چند شاید قسمتی از در آمد خود را از دست می دادند اما بورژوا به آن ها فرصت میداد تصور کنند آزادند و این حس رضایت درونی را افزایش می داد در مقابل در کشور های کمونیستی هر چند هیچ صاحب کارخانه ای وجود نداشت تا قسمتی از در آمدتان را تصاحب کند ولی دولت آنقد در جنبه های مختلف زندگی اعمال کنترل می کرد که غیر قابل تصور است برای مثال در جماهیر شوروی ده ها وزارتخانه وجود داشت که در مسائل ریز و درشت دخالت می کردند. آدام اسمیت پدر علم اقتصاد قبلا اثبات کرده بود که دولت ها نمی توانند تاجر خوبی باشند اما این مساله در کشور های کمونیستی به صورت بالینی آزمایش شد.

در نهایت نظر شما چیست آیا با همه این تجربه ها بشر راه نرفته ای دارد تا به پاسخ سوال های فوق برسد؟